Het vierstoelenmodel
Om mensen in een organisatie zowel zelfstandig als gezamenlijk effectief te leren reflecteren op hun handelen kun je gebruik maken van het vierstoelenmodel. Het is een model waarbij de innerlijke dialoog van een persoon letterlijk zichtbaar wordt. De vier stoelen drukken vier verschillende posities uit die je in je innerlijke dialoog kunt innemen: denken, voelen, verruimend denken en verruimend voelen. Je denkt en voelt de hele dag van alles. In het geval van een docent kan een gedachte zijn: ‘mijn leerlingen zijn niet gemotiveerd en hebben geen respect voor mij’. Andere veelvoorkomende gedachten van docenten zijn: ‘ze proberen me uit’ (wat een gevoel van onzekerheid in je kan oproepen), of de gedachte ‘ze hebben geen zin in mijn les’. Deze negatieve gedachten zorgen voor negatieve gevoelens.
Dergelijke gedachten en gevoelens zijn beperkend. De vraag is dus hoe de docent / professional in zijn innerlijke dialoog tot verruiming kan komen, waardoor hij of zij op vruchtbare wijze met de situatie kan omgaan. De derde en de vierde stoel staan daarom voor verruimend denken respectievelijk verruimend voelen. Door afwisselend op de eerste twee en op de derde en vierde stoel plaats te nemen, kun je leren te relativeren, vragen te stellen aan jezelf en jezelf te begrenzen in negatieve gedachten en gevoelens.
Zelfsturing
Met het vierstoelenmodel maak je je innerlijke dialoog visueel en kun je jezelf sturen. Je kunt simpelweg vier stoelen naast elkaar zetten en beginnen te vertellen over iets wat je bezighoudt. Als je merkt dat je vanuit het denken spreekt, ga je op de stoel van het denken zitten. Als je over je gevoelens spreekt, ga je op de stoel van het voelen zitten. Als je bewust vragen stelt of relativeert ga je op de stoel van verruimend denken zitten en als je even rustig doorademt en ontspant, ga je op de stoel van verruimend voelen zitten.
Met het vierstoelenmodel kun je de kwaliteit van je innerlijke dialoog verruimen, doordat je iets wat je in eerste instantie beschrijft als een probleem (vanuit beperkend denken en voelen) in jezelf te lijf gaat met relevante vragen, ontspanning, rust en vertrouwen.
Het vierstoelenmodel is gebaseerd op ontwikkelingspsychologische, maar ook op groepsdynamische aspecten. De masterclass leert je hier mee werken, mede aan de hand van de LOLL-vaardighedenkaart.
Mooie Prezi-presentatie over het vierstoelenmodel